Kratka istorija Rima

Rim je nastao u VIII veku p.n.e. spajanjem nekoliko latinskih i sabinjanskih sela, smeštenih na brežuljcima kojih, po tradiciji ima sedam. Etrurci su doneli u velikoj meri (VII-VI vek p.n.e.) da Rim postane dobro organizovan grad, sa bedemima i spomenicima. Grad je uskoro postao prestonica ogromnog carstva, pod carstvom je brojao milion stanovnika. Pojava Varvara primorala ih je da organizuju odbranu (III vek) i da se povuku unutar Aurelijanovog bedema. Konstantin mu je nanio fatalan udarac uspostavivši u Konstantinopolju drugu prestonicu (330). Lišen carskog pristupa, Rim je započeo pad još pre nego što su ga opustošili Varvari (410, 455, 472). Prestiž je povratio kao centar hrišćanstva, kao glavni grad pontifikalnih država i papstva (osim u doba avinjonskog papstva i velike šizme, između 1309. i 1420. godine). Tek od XV veka kada su pape obnovile njegov lik, Rim je postao stecište velikih umetnika renesanse. U XIX veku, počev od 1848. postavlja se rimsko pitanje koje se odnosi na postojanje suverenih država crkve, najpre u Italiji, koja se ujedinjavala, a zatim u italijanskoj državi.

753-509 p.n.e.- U VIII-VII veku p.n.e. stvaraju se prva naselja na brdu Palatin (21. april 753. je datum kada je, po legendi Romul osnovao Rim). Latinska i sabinjanska sela se pretvaraju u grad pod vladavinom etrurskih kraljeva, koji ostavljaju prve spomenike.
509-27 p.n.e.-period Rimske republike. Republikanski režim se postepeno razvija kroz magistrature koje su uglavnom kolegijalne (pretura, komzulat, cenzura), dok Senat, koga sačinjavaju patricijski poglavari, obezbeđuje kontinuitet republike.
Preostali deo stanovništva, plebs, nema ni politička prava ni pravni status. Ratne potrebe (osvaja-
nja Lacijuma) favorizuju borbu plebejaca koji dobijaju pravnu jednakost i imenovanje novih magistrata plebejskih tribuna. Privid demokratije prikriva, međutim, dominaciju bogatih (plebejaca ili patricija), koja je jednako izražena u narodnim skupštinama (komicijama) i u Senatu.
390 p.n.e.-Gali, naseljeni u dolini reke Po, poražavaju rimsku vojsku u bici kod Alije. Zatim zauzimaju Rim koji, osim tvrđave na kapitolu, spaljuju u potpunosti.
V-III vijek p.n.e.- Rim osvaja južnu Italiju

246-146 p.n.e.- Punski ratovi omogućavaju Rimu da porazi velikog rivala Kartaginu
II-I vek p.n.e.- Rim pretvara Grčku u rimsku provinciju, a zatim osvaja Malu Aziju, Judeju, Siriju, Španiju i Galiju. Ova osvajanja će Rim učiniti naslednikom civilizacija mediteranskog basena i izmeniti rimsko društvo- senatski plemići i vitezovi se obogaćuju, dok slabljenje klase sitnih posednika uzrokuje razvoj novog plebsa koji sačinjava klijentelu bogatih.

Rim je kolevka latinskog uspona, metropola imperije za vrijeme jačanja, kulminacije i opadanja, sve dok nije svoje mesto ustupio Raveni da bi u ovom gradu zašao i poslednji sunčani zrak nekada sjajne imperije. Kada je propala ta uloga imperijalne metropole, rimska crkva se stalno borila da ga zadrži kao crkvenu kapitalu, povezujući ovu funkciju i sa svetovnim gospodstvom.

I kao centar papske svetovne vlasti, Rim nikad nije bio prethodnica progresa, krajevi pod njegovom upravom spadali su među najzaostalije u Italiji i pored blistavih spomenika Renesanse i tolikih nasleđa Baroka. Za vreme Rimske Imperije, Rim je dostigao ogromno prostranstvo, unutar aurelijanskih zidova našlo se 1. 200. 000. stanovnika. Grad na sedam brežuljaka, sa Forumom, hramovima, trijumfalnim lukovima, palatama, cirkusom, Koloseumom, bio je srce rimskog života. Kapitol je, slično atinskom Akropolju, bio prekriven hramovima, a na Palatinu su blistali dvorovi i mermerne palate.